Home ΔΙΑΦΟΡΑ Η αλληγορία του σπηλαίου. Πλάτων, Πολιτεία
Η αλληγορία του σπηλαίου. Πλάτων, Πολιτεία

Η αλληγορία του σπηλαίου. Πλάτων, Πολιτεία

0
0

Η αλληγορία του σπηλαίου. Πλάτων, Πολιτεία

Ο μύθος του σπηλαίου από την Πολιτεία του Πλάτωνα. Ψηφιακή έκθεση «ο Πλάτων στο Μουσείον του» του ΙΜΕ.

Παραγωγή: Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού

Δύο χιλιάδες τετρακόσια χρόνια πριν, ο Πλάτωνας, ένας από τους πιο σημαντικούς διανοητές, είπε ότι στη ζωή μοιάζουμε σαν να είμαστε αλυσοδεμένοι σε μια σπηλιά, αναγκασμένοι να βλέπουμε μόνο τις σκιές που τρεμοπαίζουν στο τοίχωμά της. Πέρα από το πόσο απαισιόδοξο ή νοσηρό μπορεί να φαίνεται αυτό, τι πράγματι όμως εννοούσε ο Πλάτωνας; Ο Άλεξ Τζέντερ δίνει μια πρώτη προσέγγιση στην περίφημη Αλληγορία του Σπηλαίου, που βρίσκεται στο 7ο βιβλίο της «Πολιτείας» του Πλάτωνα.

Μάθημα από τον ‘Αλεξ Τζέντερ, ψηφιακή απεικόνιση από Stretch Films, Inc.

 

Ο μύθος του σπηλαίου.
Ο μύθος αυτός διηγείται πως σε ένα σπήλαιο, κάτω από τη γη, βρίσκονται μερικοί άνθρωποι αλυσοδεμένοι με τέτοιο τρόπο, ώστε να μπορούν να δουν μόνο τον απέναντί τους τοίχο. Δεν μπορούν να κοιτάξουν ούτε πίσω, ούτε δεξιά, ούτε αριστερά. Πίσω τους ωστόσο είναι αναμμένη μια φωτιά. Έτσι οτιδήποτε εκδηλώνεται πίσω από την πλάτη τους αναπαριστάνεται ως σκιά στον απέναντι τους τοίχο. Επειδή οι άνθρωποι αυτοί σε ολόκληρη τη ζωή τους τα μόνα πράγματα που έχουν δει είναι οι σκιές των πραγμάτων, έχουν την εντύπωση ότι οι σκιές που βλέπουν πάνω στον τοίχο είναι τα ίδια τα πράγματα. Εάν όμως κάποιος από τους αλυσοδεμένους ανθρώπους του σπηλαίου κατορθώσει να ελευθερωθεί, να βγει από τη σπηλιά και να ανέβει πάνω στη γη και, κάτω από το φως του ήλιου πλέον, δει τα πράγματα, θα καταλάβει την πλάνη στην οποία ζούσε όσο ήταν μέσα στη σπηλιά. Θα αντιληφθεί τότε ότι οι σύντροφοι του, που εξακολουθούν να βρίσκονται αλυσοδεμένοι στο σπήλαιο, ακόμη ζουν βυθισμένοι μέσα στις ψευδαισθήσεις.
Ο άνθρωπος ζει σε μια ψευδαίσθηση. Ωστόσο, όσοι ελευθερώθηκαν, οι φιλόσοφοι, έχουν χρέος να επιστρέψουν πίσω και να διδάξουν και τους υπόλοιπους.
Η σημερινή κατάσταση του ανθρώπου, λόγω απαιδευσίας, μπορεί να αναπαρασταθεί άψογα από τον περίφημο μύθο του σπηλαίου που διηγείται ο Πλάτωνας, στην αρχή του έβδομου βιβλίου της Πολιτείας του.
Η αλληγορία του σπηλαίου είναι μια προσπάθεια τεκμηρίωσης της θέσης του φιλόσοφου ως βασιλιά στην Ιδεώδη Πολιτεία.
Οι φυλακισμένοι αρχίζουν να αποδίδουν τα μη πραγματικά σχήματα των σκιών με όρους και έννοιες, ενώ πιστεύουν ότι οι σκιές αυτές είναι η πραγματικότητα. Το ότι οι φυλακισμένοι, ωστόσο, μπορούν να δουν μόνο τις σκιές αυτές, δε σημαίνει ότι ο υπαρκτός κόσμος περιορίζεται μόνο μες στο σπήλαιο. Αν κάποιοι καταφέρουν να λυθούν από τις αλυσίδες και βγουν από το σπήλαιο, θα τυφλωθούν από τη λάμψη του Ήλιου και θα επιστρέψουν πίσω. Αν, ωστόσο, συνηθίσουν το φως, θα δουν καθαρά τον Ήλιο, που συμβολίζει το Αγαθό, και θα καταλάβουν ότι όσα έβλεπαν μες στο σπήλαιο ήταν απλά αντίγραφα των αληθινών. Ίσως σκεφτούν να επιστρέψουν πίσω, λυπούμενοι τους φυλακισμένους συντρόφους τους. Πίσω, όμως, στο σπήλαιο, δε θα μπορούν να συνηθίσουν στο σκοτάδι, και, προσπαθώντας να διδάξουν στους υπόλοιπους την αλήθεια, ίσως δεχτούν το μίσος και την αντίδρασή τους.

LEAVE YOUR COMMENT

Your email address will not be published. Required fields are marked *